Zaloguj się
Masz już konto?
Miło Cię znowu widzieć!
Przypomnij hasło
lub

Nie masz jeszcze konta? Zarejestruj się

Poradnik biegacza
Poradnik biegacza Poradnik biegacza

TOP 8 butów do biegania na półmaraton/maraton dla ambitnych

TOP 8 butów do biegania na półmaraton/maraton dla ambitnych

Walka o rekordy te indywidualne, ale zwłaszcza światowe jest zawsze emocjonująca. Każda sekunda ma znaczenie, a wpływ na nią może mieć wiele czynników. Jednym z elementów jest odpowiedni sprzęt sportowy. To właśnie w tym kontekście buty do biegania przekształciły się w arenę nieustannej rywalizacji, w której najwięksi producenci starają się zdobyć niekwestionowane miejsce na podium. Dla każdej z tych renomowanych marek priorytetem jest to, aby to ich zaawansowane modele stanowiły klucz do osiągnięcia wymarzonych rekordów. W ostatnich latach rozwój jest szczególnie zauważalny.

Od kiedy w 2017 r. w sprzedaży pojawił się Nike Vaporfly 4%, płytka karbonowa zaczęła wzbudzać coraz większe zainteresowanie. To ona była jednym ze znaczących elementów modelu, który szybko zyskał na popularności i został okrzyknięty jako najszybsze buty świata. Nie była to jednak nowość, płytkę karbonową po raz pierwszy zastosowano w modelu butów biegowych już niemal 20 lat wcześniej.

Skąd więc ta nagła popularność i kolejne debiuty modeli z karbonem poszczególnych marek? Czy płytka karbonowa właściwie coś daje, czy tylko marketing? Jakie modele aktualnie należą do czołówki? O tym poniżej.

Sprawdź

  1. Płytka karbonowa – czy naprawdę pomaga? Jaka jest jej historia?
  2. TOP 8 modeli do biegania na maraton dla ambitnych

 

Płytka karbonowa – czy naprawdę pomaga? Jaka jest jej historia?

Wspomniany na początku Vaporfly 4% sprawił, że przez pierwsze lata prym wiodła marka Nike. W 2018 i 2019 r. nie miała sobie równych podczas największych maratonów na świecie. Pozostałe marki nie pozostały jednak obojętne. Pracowały nad swoimi modelami startowymi z płytką karbonową. W 2019 r. pojawiały się coraz odważniej odpowiedzi, ale to zwłaszcza w 2020 r. nastąpiło prawdziwe "boom". Każda kolejna marka prezentowała swoje nowości.

Rok 2020 co prawda nie był łaskawy, pandemia wstrzymała najważniejsze wydarzenia, ale nie zatrzymało to rozwoju produktu. Miał to być rok Igrzysk Olimpijskich, a każda z marek chciała się poszczycić medalem "osiągniętym w jej butach", a dodatkowo rekord przy ważnych imprezach – byłby spełnieniem i zapewne gwarancją sukcesu. Ostatecznie igrzyska odbyły się w 2021 r., a rozwój butów z karbonem przyspieszył. Tak m.in. marka ASICS zaczęła od modelu Metaracer, który ma teraz bardziej zaawansowaną odsłonę w postaci MetaSpeed Sky+, z kolei adidas w 2022 r. wypuścił już 3. edycję Adizero Adios Pro, Puma powróciła do biegowej rywalizacji z modelem Fast-R Nitro Elite, ale przykładów jest dużo więcej.

Rozwoju nie zatrzymały burzliwe dyskusje i spekulacje, czy buty z płytką karbonową nie stanowią dopingu. Ostatecznie World Athletics ustanowił przepisy, które regulują wysokość podeszwy w butach do biegania (do 40 mm), ale także kwestię płytek karbonowych (nie mogą zawierać więcej niż jedną płytkę) oraz dostępności dla wszystkich (model miał być w sprzedaży już na 4. miesiące przed zawodami). Dodatkowo modele mają być badane przez ekspertów. Następnie ten aspekt został rozszerzony również o projekt dystrybucji nowych modeli wśród biegaczy z elity, którzy nie mieli podpisanych kontraktów z markami sportowymi.

Restrykcje wzięły się od zastrzeżeń, że buty Vaporfly dają przewagę sportowcom. Już pierwsze wersje, wspomnianego Vaporfly 4% widniały na nogach czołowych biegaczy i biegaczek zdobywających podium w najbardziej prestiżowych biegach. Szybko stały się też obiektem pożądanym przez zawodników sponsorowanych przez inne marki, którzy zdarzało się, startowali w modelu Nike, ale ze względu na swoje zobowiązania sponsorskie, zamalowywali logo. To również model, który początkowo najszybciej znikał ze sklepowych półek, gdy się pojawi.

Marka Nike nad modelem pracowała od 2013 r. Mówiło się wówczas o tym, że płytka obniża koszt energii pracy o ~ 1% poprzez bardziej efektywną pracę dźwigni stawu skokowego i śródstopia, o czym wspominają zewnętrzne badania: Hoogkamer, W., Kipp, S., Frank, J.H. et al. Sports Med (2017). W przypadku Vaporfly 4% dodano do tego sprężystą piankę ZoomX. Ta kombinacja sprawiła, że te same badania wykazały, że prototyp butów Nike Zoom Vaporfly 4% obniżył koszty energii podczas biegu średnio o 4%. 

To był początek, od tego czasu Vaporfly przeszedł aktualizacje, jednocześnie coraz częściej będąc posądzanym o doping technologiczny. To dlatego pod lupę wzięło go World Athletics. 

Buty do biegania z płytką karbonową

Sprawdź buty z karbonem

Buty same nie biegają, ale...

Choć oczywiste, że buty same nie biegają, to jednym z parametrów odgrywających istotną rolę w walce o nowe rekordy jest ekonomika biegu. Na nią wpływa użytkowany sprzęt – buty do biegania: ich masa, amortyzacja, a także sztywność. Lżejsze buty zmniejszają koszt energetyczny. Buty są jednak potrzebne. Poruszanie się boso, jak wykazywały badania marki podczas prac nad modelem, wymaga większego wysiłku mięśniowego podczas amortyzacji uderzenia stopy o ziemię.

Przeprowadzone badania, podczas których wykorzystano bieżnie mechaniczne, wykazały nawet o 12% zwiększoną oszczędność energii dzięki amortyzacji. Przypuszcza się, że wpływ mają na to dwa czynniki. Amortyzacja powoduje mniejsze zgięcie kolana podczas biegu, a tym samym mniejszy wysiłek mięśni, po drugie wpływ miał zwrot energii bieżni mechanicznej.

Początkowo uważano wyniki badań wskazujących na korzyść z wykorzystania płytki za bełkot marketingowy, ale to rezultaty zawodników zaczęły mówić same za siebie. Doszukiwano się w nich sprężyny, a wokół powstawały kolejne przypuszczenia, że to buty są gwarancją sukcesu. Zaczęło się od głośnego Breaking2, gdzie Eliudowi zabrakło niewiele do uporania się z barierą 2h na dystansie maratońskim. Udało się to 2 lata później w Wiedniu. Wówczas kończąc zmagania z wynikiem 1:59:40, Eliud miał na sobie prototyp Alphafly (rozwiniętą wersję Vaporfly). 

 


Płytka nie jest nowością

Jednak to nie marka Nike zaczęła pierwsza eksperymentować z płytką, choć na pewno to ona rozpoczęła nową erę butów biegowych. Już ponad 20 lat temu Darren Stefanyshyn studiował sposoby ulepszania obuwia sportowego i to m.in. on po raz pierwszy wspólnie z marką adidas wykorzystał płytkę w butach startowych. Po latach Stefanyshyn z kolei nadzorował pracę doktorską Geng Luo, który po uzyskaniu własnego doktoratu podjął pracę w Nike, jako pracownik naukowy Nike Sport Research Lab, Biomechanics był jedną z osób zaangażowanych w rozwój Vaporfly 4%.

Podstawą było zrozumienie, w jaki sposób energia jest generowana i tracona m.in. w stopach. Jak przy debiucie modelu Vaporfly w komunikatach prasowych wspominał Dr Gend – „Celem wykorzystywania płytki karbonowej jest zmniejszenie utraty energii w momencie ugięcia w palcach w fazie wybicia. Ta zakrzywiona płyta jest wystarczająco sztywna, aby w tym dopomóc, a ponieważ ma specjalną geometrię, robi to bez dodatkowego obciążenia łydki”.

Jest to możliwe m.in. dlatego, że sztywna płytka współgra dobrze z piankami. Pomaga im szybciej się kompresować i powracać do pierwotnej formy. Tym samym nie sama płytka jest gwarancją sukcesu, a kombinacja całej podeszwy. Dodatkowo efekt zauważalny jest, ale przy odpowiednich prędkościach. Od początku zaznaczano, że to model dla wytrenowanych zawodników.

Choć to nie wspomniana sprężyna, to podstawowym celem było, aby but zachowywał się bardziej jak sprężyna. Można powiedzieć w tym przypadku 20 lat temu, marka adidas wspólnie z Stefanyshyn jeszcze nie odniosła sukcesu, ale kierunek był dobry. Pierwsza płytka z włókna węglowego "ProPlate", pojawiła się w modelu AdiStar już ok. 2003 r. Wtedy jednak jeszcze nie do końca rozumiano, jaki ma potencjał. Stosowane pianki w butach też były inne. Rewolucyjna pianka Boost zadebiutowała dopiero w 2013 r. W 2020 r. marka adidas powrócił do karbonu z modelem – Adizero Pro, a następnie Adizero Adios Pro, dziś już dostępny w 3. edycji.

Od 2022 r. można zaobserwować kolejny krok w czołowych modelach z płytką karbonowych, jest nim lepsze dopasowanie modelu do szerszego grona biegaczy, m.in. poprzez zwiększenie stabilności czy dropu. Taki krok poczyniła choćby marka Nike w 2. odsłonie Alphafly Next%. 

Buty do biegania z płytką karbonową na maraton – TOP 8 modeli?

Wyścig zbrojeń biegowych trwa, ale choćby jeden model triumfował w największych biegach na świecie, nie da się jednoznacznie powiedzieć, że to najlepsze buty. Buty są tylko dopełnieniem sukcesu danego zawodnika poprzedzone odpowiednim przygotowaniem. Wiele zależy również od cech indywidualnych, budowy stopy. Poniżej zebraliśmy wybrane modele z płytką karbonową skonstruowane z myślą o startach na długich dystansach. 

Nike ZoomX Vaporfly Next% 4

  • Waga: 190 g (M) / 152 g (W)
  • Drop: 8 mm
  • Wysokość podeszwy: brak danych
  • Cena detaliczna: 1129,99 zł [sprawdź aktualną cenę]

Nike ZoomX Vaporfly Next% 4 to zaawansowane buty startowe zaprojektowane z myślą o ambitnych biegaczach, którzy szukają maksymalnej wydajności na dystansach od 5 km po maraton. Lżejsza konstrukcja, będąca efektem zastosowania cienkiej gumy na podeszwie i przewiewnej siateczkowej cholewki, gwarantuje optymalną wentylację oraz świetne dopasowanie.

Kluczową rolę w dynamice buta odgrywa pełnowymiarowa płytka z włókna węglowego Flyplate o większym kącie nachylenia, która zapewnia sprężysty napęd i większą responsywność. Towarzyszy jej ulepszona, lżejsza pianka ZoomX, odpowiadająca za znakomity zwrot energii oraz większą stabilność dzięki niższemu profilowi podeszwy środkowej.

Poszerzona pięta stabilizuje krok, a specjalne rozcięcia w gumowej podeszwie zewnętrznej poprawiają przyczepność i redukują masę.

Więcej o modelu: 

 

Vaporfly

Sprawdź Nike Vaporfly Next%
 

 

Nike Air Zoom Alphafly Next% 3

  • Waga: 218 g (M) / 174 g (W)
  • Drop: 8 mm
  • Wysokość podeszwy: 40/32 mm
  • Cena detaliczna: 1449,99 zł [sprawdź aktualną cenę]

Nike Air Zoom Alphafly Next% to rozbudowany model Nike Vaporfly. Nawiązuje do historycznego momentu złamania 2h na dystansie maratońskim przez Eliud'a Kipchoge w Wiedniu (w ramach projektu INEOS 1:59 Challenge Eliud uzyskał rezultat 1:59:40), a podczas maratonu w Chicago w 2023 roku Kevin Kiptum właśnie w prototypie 3 odsłony tego modelu przekroczył linię mety w czasie 2:00:35 ustanawiając nowy, oficjalny rekord świata mężczyzn.  

W 3. odsłonie skupiono się na wprowadzeniu kluczowych zmian, które umożliwią bardziej płynny i stabilny bieg. Zmieniony został  wygląd, który podkreśla dużą dynamikę. Podeszwa została ujednolicona, w przeciwieństwie do poprzednich wersji, połączono piankę ZoomX co dał doskonałą stabilność i amortyzację oraz zwiększyło wygodę w trakcie biegu. Poza wykorzystaniem sprężystej pianki ZoomX oraz płytki karbonowej na całej długości, nie brakuje również klasycznej technologii Nike – poduszek Air Zoom. Dwie poduszki zostały umieszczone w przedniej części. To wszystko sprawiło, że Alphafly 3 są niezwykle dynamiczne i i umożliwiają pewne i płynne wykonywanie kroków w trakcie nawet najbardziej intensywnego biegu

Cholewka - Atomknit, została zaktualizowana. Zaprojektowano ją tak, by zapewniała lepsze dopasowanie oraz przewiewność. Dodatkowo specjalne sznurowadła z nacięciami umożliwiają wygodne sznurowanie, a wyściółka zastosowana na pięcie zwiększa komfort. 

W podeszwie zewnętrznej odnajdziemy strategicznie rozmieszoną gumę odporną na ścieranie co zwiększa również na przyczepność.

Więcej o modelu: 

Alphafly

Sprawdź Nike Alphafly Next %

 

adidas Adizero Adios Pro 4

  • Waga: 200 g (M) / 174 g (W)
  • Drop:  6  mm
  • Wysokość podeszwy: 39,5 / 33 mm
  • Cena detaliczna: 1149,99 zł [sprawdź aktualną cenę]

Buty adidas Adizero Adios Pro 4 to zaawansowane obuwie biegowe stworzone dla zawodników dążących do maksymalnej prędkości i efektywności. Wyposażone w karbonowe elementy ENERGYRODS 2.0, zapewniają płynne przejście od pięty do palców, co zwiększa dynamikę biegu. Dwuwarstwowa, ultralekka amortyzacja LIGHTSTRIKE PRO gwarantuje doskonały zwrot energii, a podeszwa z gumy Continental™ oferuje niezawodną przyczepność na różnych nawierzchniach. Dodatkowo, nowy punkt kołyskowy w podeszwie środkowej poprawia płynność ruchu, a technologia LIGHTTRAXION zapewnia optymalne wzmocnienie. Buty ważą około 200 g (rozmiar 42 2/3) i mają 6 mm dropu (39 mm na pięcie, 33 mm na palcach). Cholewka wykonana z materiałów tekstylnych i syntetycznych zawiera co najmniej 20% materiałów pochodzących z recyklingu

Więcej o modelu: 

 

adios

Sprawdź adidas Adios Pro

Asics Metaspeed Sky Paris

Asics Metaspeed Sky Paris to zaawansowane buty biegowe, które zostały stworzone z myślą o biegaczach dążących do pobicia rekordów życiowych. Powstały we współpracy z międzynarodowymi ekspertami i sportowcami, oferując znaczące ulepszenia w trzech kluczowych obszarach. Nowa konstrukcja wspiera optymalne ułożenie stopy i kąt uderzenia, co pozwala zachować energię nawet w miarę narastającego zmęczenia.

Buty są lżejsze o 22 g w porównaniu do swoich poprzedników, dzięki zastosowaniu nowej pianki FF BLAST TURBO PLUS, która zapewnia lepszą amortyzację i sprężystość. Zastosowanie ulepszonej cholewki MOTION WRAP UPPER 2.0 zwiększa komfort i oddychalność. Dodatkowo, zakrzywiona podeszwa oraz poszerzona karbonowa płytka na całej długości przodostopia poprawiają efektywność biegu, wydłużając krok i kierując biegacza bardziej pionowo.

Podeszwa ASICSGRIP™ zapewnia doskonałą przyczepność i wytrzymałość na biegach ulicznych, co czyni Metaspeed Sky Paris idealnym wyborem dla biegaczy preferujących dłuższe kroki podczas przyspieszania. To buty, które łączą nowoczesną technologię z doskonałą funkcjonalnością, wspierając biegaczy na każdym etapie ich treningu i zawodów.

Metaspeed

Sprawdź ASICS Metaspeed Sky Paris

Hoka Mach X 2 

  • Waga: 266 g (M) / 221 g (W)
  • Drop: 5 mm
  • Wysokość podeszwy: brak danych
  • Cena detaliczna: 899,99 zł [sprawdź aktualną cenę]

Hoka Mach X 2 to buty zaprojektowane z myślą o biegaczach poszukujących optymalnego połączenia komfortu, dynamiki i wszechstronności na długich dystansach, w tym maratońskim. W najnowszej odsłonie buty zostały odchudzone, co czyni je lżejszymi i bardziej efektywnymi podczas biegu. Nowa, tkana cholewka z otwartą siateczką znacząco poprawia wentylację.

Podeszwa środkowa Hoka Mach X 2 wykorzystuje zaawansowaną technologię MetaRocker, która wspiera naturalne przetaczanie stopy, pomagając biegaczom utrzymać płynność i dynamikę ruchu. Jednym z kluczowych elementów podeszwy jest responsywna pianka PEBA, umieszczona w górnej warstwie, która nie tylko doskonale amortyzuje, ale także dodaje energii przy każdym kroku, pozwalając na bardziej dynamiczne odbicie. Środkowa warstwa buta zawiera płytkę Pebax®, która zwiększa zwrot energii i zapewnia dodatkową sprężystość, jednocześnie zapobiegając zbyt miękkiemu odczuciu podczas biegu, co pozwala zachować stabilność i pewność każdego kroku. Dolna warstwa podeszwy wykonana z pianki gumowanej EVA dodatkowo absorbuje uderzenia, oferując doskonałą amortyzację, bez uszczerbku na elastyczności.

Podeszwa zewnętrzna Mach X 2 została zaprojektowana z myślą o trwałości i przyczepności. Dzięki strategicznie rozmieszczonej gumie, buty są odporne na ścieranie, co wydłuża ich żywotność, nawet przy intensywnym użytkowaniu na twardych nawierzchniach. 

Hoka Mach X 2 to synonim nowoczesnych technologii biegowych, łączący komfort, dynamikę i wytrzymałość w jednym, lekkim i wszechstronnym modelu.

Więcej o modelu:

Sprawdź Hoka Mach

adidas Adizero Boston 13

  • Waga: 260 g / 219 g (W)
  • Drop: 6 mm
  • Wysokość podeszwy: 37 mm / 31mm
  • Cena detaliczna: 699,99 zł [sprawdź aktualną cenę]

adidas Adizero Boston 13 to nowoczesny but treningowo-startowy stworzony z myślą o biegaczach poszukujących połączenia dynamiki, komfortu i niezawodności. W nowej odsłonie model ten oferuje jeszcze więcej energii i amortyzacji dzięki zwiększonej ilości sprężystej pianki Lightstrike Pro, wspieranej przez stabilną warstwę Lightstrike. Kluczową rolę w zapewnieniu dynamicznego biegu odgrywa system ENERGYRODS 2.0 – pręty z włókna szklanego, które działają jak sprężyny pod stopą, gwarantując lepszy zwrot energii i płynniejsze przetoczenie.

Cholewka z zaawansowanej siateczki jest lekka, oddychająca i zapewnia wsparcie tam, gdzie potrzeba, a klasyczny system sznurowania umożliwia indywidualne dopasowanie. Tekstylna wyściółka podnosi komfort podczas długich sesji treningowych, minimalizując ryzyko otarć. Za przyczepność na każdej nawierzchni odpowiada trwała guma Continental™ oraz bieżnik Lighttraxion, który stabilizuje krok niezależnie od tempa biegu.

Boston 13 to idealny wybór na codzienne treningi i szybkie jednostki, oferujący doskonałe połączenie lekkości, sprężystości i trwałości

Więcej o modelu: 

 

Sprawdź Adizero Boston

Salomon S/LAB Phantasm 2

Salomon S/LAB Phantasm 2 to kolejna intrygująca propozycja od renomowanej marki Salomon, która coraz bardziej rozwija się również w produktach do biegania po asfalcie. Buty są jeszcze lżejsze i bardziej responsywne, zostały zaprojektowane z myślą o biegaczach, którzy pragną w pełni wykorzystać swój potencjał podczas zawodów.

Płyta węglowa i innowacyjna geometria podeszwy znacząco podnoszą efektywność biegu. Nowa technologia amortyzacji Energy Foam+ (znajdująca się zarówno nad, jak i pod płytą węglową) zapewnia doskonałą responsywność i ochronę stopy. Dodatkowo, dzięki jednowarstwowej konstrukcji siatkowej, buty stały się o 10 gramów lżejsze, co nie tylko obniża wagę obuwia, ale również przekłada się na wyjątkowy komfort biegu, przy zachowaniu wysokiej oddychalności.

W tej najnowszej edycji marka skupiła się także na doskonaleniu dopasowania, aby zapewnić biegaczom jeszcze lepszy komfort podczas treningów i zawodów.

Więcej o tym modelu:

phantasm

 

Sprawdź Salomon S/Lab Phanstasm

 

adidas Adizero Takumi Sen 10

Takumi Sen to model, który chętnie wybierają czołowi zawodnicy głównie na 5 i 10 km. 10. odsłona kontynuuje najważniejsze cechy swoich poprzedników, które z powodzeniem służyły zawodnikom podczas rekordowych startów w biegach ulicznych na 5 km. 

Podeszwa środkowa wykorzystuje, dwie warstwy, pianki LightstrikePRO, która zwłaszcza w przedniej części zapewnia największą amortyzację, dzięki czemu zapewnia ochronę biegającym ze śródstopia. Nie brakuje tu technologii EnergyRODS 2.0, tyle że specjalne pręty powstały nie z karbonu, jak w czołowych kluczowych modelach, a z włókna szklanego, które zostało dostosowane do krótszych dystansów. 

Cholewka przeszła aktualizację, to lekka siateczka, która gwarantuje elastyczność, oddychalność i wsparcie w określonych obszarach tam, gdzie jest to konieczne. Powstała w co najmniej 20% z materiałów pochodzących z recyklingu.

Continental zastosowany w kluczowych strefach w podeszwie zewnętrznej dba o przyczepność na suchej i mokrej nawierzchni.

 

Sprawdź Adizer Takumi Sen 10

Szukasz butów na maraton? Przeczytaj również:

Ocena: 1.5
Bestsellery Zobacz więcej

Bądź na bieżąco zapisz się do newslettera

Zapisz się